Badem Ağacı
Badem ağacı; gülgiller familyasına ait bir ağaç türü olup, menşei Afganistan ve İran'dır. İran ve Afganistan da çok fazla yetişen badem ağacı Romalılar tarafından Anadolu'ya getirilmiş ve Akdeniz Bölgesinde yetiştiriciliğine böylece başlanılmıştır. Ağacın daha da eskiye ta Babil Krallığına dayandığı da kabul edilmektedir. Badem ağacı yakın bir zaman dilimine kadar badem tohumundan çoğaltılırdı.
Ancak son dönemlerde aşılanma üretim tekniği ile badem ağaçlarının çoğaltıldığı görülmektedir. Daha çok şeftali ile erik ağacı badem ağacının aşılanmasında kullanılmaktadır. Ülkemizde badem ağacının yetiştirilmesi bakımından en ideal iklim koşulları Akdeniz illerinde bulunmaktadır. Ağacın çiçekleri soğuğa karşı pek dayanıklı olmayan bir yapıda olduğu için sert iklim koşullarına pek uygun değildir. Bazen kurak iklimde de yetişebilen badem ağacı 250-300 mm yıllık yağış oranına sahip coğrafi yerlerde yetişebilse dahi ürün verimi açısından kıyaslandığında düşük bir verim elde edildiği bilinmektedir.
Badem ağacı ve ağaçtan elde edilen meyvenin genel özellikleri nelerdir?- 50 ila 100 arasında bir ömre sahip olan badem ağacının boyu en az 6 metre en fazla ise 12 metre civarındadır.
- Badem ağacının görünümü bildiğimiz şeftali ağacına benzemektedir.
- Verdiği bademin türüne göre badem ağacının boyu, yaprak sıklığı, yaşam süresi, yapraklarının ebatları da değişiklik göstermektedir.
- Badem ağacının yaprakları yeşil renktedir.
- Badem ağacı kış mevsiminde ılık ve yağışlı olan hava şartlarını sever. Ayrıca yaz aylarında ise kurak ve sıcaklık onun için ideal hava olarak bilinir.
- Badem ağacının hasat dönemi ağustos ayının sonları ile Eylül ayının ortalarıdır.
- Yapraklarının yapısı yayvan, dalları ise genellikle dik bir görünüme sahiptir.
- Badem ağacının çiçekleri ilkbahar mevsiminin başlarında açar.
- Çiçekleri rengi ise genellikle beyaz renge sahiptir. Fakat nadiren de olsa çiçekler açık pembe renkte olabilir.
- Badem ağacının olgunlaşmadan evvelki meyvesi halk arasında çağla olarak adlandırır. Çağla yeşil renkte olup, orta kısmında beyaz zarlı bir çekirdek bulunur. Bu çekirdek ilk başlarda jöle kıvamında ve acı bir tada sahiptir. Çağla çok az yetiştiği için değerli ve pahalı bir meyvedir. Bu meyvenin yetişme süresi de çok kısa sürdüğünden insanların tüketmesi için çok fazla bir zaman dilimi bulunmamaktadır.
- Çağla meyvesi ilerleyen aylarda değişerek set bir kabuğa dönüşmeye başlar. İçerisinde bulunan beyaz çekirdek de kahverengi bir hal alarak sertleşir. Bu kısma badem adı verilir. Badem çerez olarak tüketildiği gibi şurubu yapılarak tatlıcılık, çikolata, kozmetik, ilaç gibi sektörlerde ham madde olarak kullanılır.
- Badem çok yüksek bir besin değerine sahiptir. Bademin içeriğinde karbonhidrat, yüksek oranda lif, faydalı yağ, fosfor, kalsiyum, potasyum, demir, çinko, magnezyum gibi pek çok madde bulunmaktadır. Bünyesinde B1, B2, B3, B6, C ve E vitaminleri de barındırmaktadır. Özellikle sahip olduğu E vitamini sayesinde iyi bir antioksidan olarak kabul edilmekte ve bu amaçla çok fazla tüketilmektedir.
- Daha çok çakıllı ve kumlu bir yapıya sahip olan topraklarda ürün verimi en üst düzeyde olan badem ağacı çeşitli toprak türlerinde de kolaylıkla boy vermektedir. 1,5-2,5 orta derinliğe sahip topraklarda ise verim düzeyi daha da artmaktadır.
- Badem ağacının toprak besleniminin daha iyi sağlanabilmesi için çevresindeki ayrık otlarının temizlenmesi ve toprağın belirli zaman dilimlerinde havalandırılması gerekmektedir.
- Badem fidanlarının tutması bakımından dikimini takip eden ilk birkaç ay içerisinde bol sulama yapılması önem arz etmektedir.
- Ayrıca badem ağacının yetişmesinde gübreleme faaliyeti de büyük bir öneme sahiptir. Böylece ağacın verimliliği daha fazla olacaktır. Yine kuruyan dalların budanması işleminin sık sık yapılması da ürün verimliliğine katkı sağlayacaktır.
- Badem ağacının meyvesi yüksek miktardaki doymamış yağ oranıyla kötü nitelikteki kolesterol seviyesinin dengelenmesinde yardımcı olan bir besin maddesidir. Kalp krizi riskini azalttığı da yapılan araştırmalarla açıkça ortaya konulmuştur.
19.01.2024 20:54:25
Badem Ağacı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
